Trong 05 năm qua, công tác dân tộc trên địa bàn huyện luôn được sự quan tâm chỉ đạo sâu sát của Huyện uỷ, sự giám sát thường xuyên của HĐND huyện, sự điều hành linh hoạt quyết liệt của UBND huyện và sự phối hợp chặt chẽ của Uỷ ban MTTQ VN, cùng các tổ chức chính trị - xã hội huyện và sự nỗ lực cố gắng của cấp uỷ, chính quyền các xã, thị trấn. Theo đó, Huyện ủy Bắc Hà đã cụ thể hóa các chương trình, kế hoạch của Trung ương, của tỉnh về công tác dân tộc; UBND huyện cũng đã kịp thời ban hành các văn bản chỉ đạo các xã, thị trấn triển khai thực hiện cụ thể, chi tiết các chỉ thị, nghị quyết của cấp trên và của cấp uỷ cùng cấp, đã giúp cho đồng bào các dân tộc phát huy nội lực, ý chí tự lực, tự cường tinh thần vươn lên trong phát triển kinh tế - xã hội, xóa đói, giảm nghèo.

Một góc khu vực trung tâm huyện Bắc Hà

         Trong những năm qua, các chương trình, dự án đối với vùng đồng bào dân tộc và thiểu số miền núi như hỗ trợ tạo việc làm, bảo hiểm xã hội, trợ giúp xã hội và đảm bảo tiếp cận ở mức tối thiểu các dịch vụ xã hội (giáo dục, y tế, nhà ở, nước sạch, thông tin…) không ngừng được hoàn thiện và ưu tiên bố trí huy động nguồn lực. Nhiều tập thể, cá nhân là người dân tộc thiểu số, người có uy tín thật sự tiêu biểu, trở thành lực lượng nòng cốt, bằng hành động, việc làm cụ thể để làm gương và được nhân dân đồng tình ủng hộ, học hỏi, làm theo trên các lĩnh vực. Theo đó, trên lĩnh vực phát triển kinh tế - xã hội, xóa đói giảm nghèo, xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh: Họ là người luôn tích cực vận động và giúp đỡ nhân dân ở địa phương tự lực vươn lên thoát nghèo, phát triển kinh tế hộ gia đình; mạnh dạn chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, áp dụng các tiến bộ khoa học - kỹ thuật, đưa các giống mới có năng suất cao vào sản xuất; xây dựng các mô hình kinh tế trang trại để tăng thu nhập cao. Nhiều tấm gương tiêu biểu  như ông Vàng Văn Sới - Thôn Na Áng A, xã Na Hối; ông Triệu Phúc Lý - Thôn Nậm Đét, xã Nậm Đét; ông Ma A Chinh - Thôn Cô Tông Bản Vàng, xã Bản Cái.... Cùng với gương người uy tín tiêu biểu, nhiều hộ gia đình đồng bào DTTS vượt khó, phát huy lợi thế của địa phương, khai thác tiềm năng đất đai tăng gia lao động sản xuất; nhiều hộ gia đình mạnh đạn vay vốn từ chính sách khuyến khích đầu tư để phát triển những mô hình sản xuất hiệu quả; trở thành những hộ sản xuất kinh doanh giỏi, thu nhập hàng năm từ 100 triệu đồng đến hàng tỷ đồng.

Đồng bào các dân tộc Bắc Hà luôn phát huy truyền thống đoàn kết, nỗ lực vươn lên trong cuộc sống

         Trên lĩnh vực xây dựng hệ thống chính trị cơ sở và khối đại đoàn kết dân tộc: Đã chủ động phối hợp và đề xuất với cấp ủy, chính quyền, Mặt trận, đoàn thể quan tâm xây dựng và củng cố hệ thống chính trị cơ sở để từng bước phát huy hiệu quả hoạt động, lãnh đạo, chỉ đạo điều hành. Đặc biệt, trong Cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XV và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021 - 2026, đại hội Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp tỉnh, huyện, Ban Chấp hành các tổ chức chính trị - xã hội, các tầng lớp nhân dân đã giới thiệu nhiều Người có uy tín tiêu biểu để tham gia ứng cử. Trên lĩnh vực giữ gìn an ninh, quốc phòng và trật tự an toàn xã hội: Nắm bắt kịp thời các thông tin về tình hình an ninh trật tự xã hội để báo cáo các cấp, ngành xem xét, giải quyết. Đặc biệt, các mô hình: “Điểm sinh hoạt tôn giáo bình yên”; " mô hình “bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu”; mô hình “tủ sách pháp luật”; mô hình “An ninh tự quản, tự phòng” ; mô hình " camera an ninh"...trong vùng đồng bào DTTS đã phát huy hiệu quả góp phần ngăn chặn kịp thời những âm mưu phá hoại của các thế lực thù địch.

Đồng bào dân tộc thiểu số Bắc Hà tích cực tham gia phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo

         Công tác giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc: Thường xuyên tuyên truyền việc giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa tốt đẹp của dân tộc, bài trừ các hủ tục lạc hậu, mê tín dị đoan, phát triển và bảo tồn làng nghề truyền thống, giữ gìn tiếng nói, chữ viết, lễ hội, thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang, lễ hội. Đến nay, việc tổ chức cưới, hỏi được thực hiện theo quy định pháp luật. Hầu hết nam nữ thanh niên dân tộc đăng ký kết hôn đúng độ tuổi, hiện không còn tệ thách cưới; Việc tang lễ trong đồng bào dân tộc thiểu số có nhiều tiến bộ...Nhiều tấm gương tiêu biểu, điển hình trong việc giữ gìn, phát huy các giá trị bản sắc văn hóa dân tộc trên địa bàn huyện như ông: Bàn A Ton nghệ nhân xã Nậm Đét, ông Lâm Quang Cửa nghệ nhân xã Bảo Nhai, Ông Lâm Văn Lù nghệ nhân xã Tà Chải.

Nỗ lực giữ gìn phát huy bản sắc văn hóa truyền thống vùng đồng bào dân tộc thiểu số

          Công tác triển khai thực hiện Quyết định 498 ngày 14/4/2015 về phê duyệt đề án"Giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong vùng DTTS: Tổ chức hội nghị gặp mặt, ký cam kết với ông mai, bà mối, thầy mo, thầy cúng, trưởng thôn, bí thư chi bộ, người có uy tín trên địa bàn huyện với 300 đại biểu tại 19 xã, thị trấn tham gia. Xây dựng và nhân rộng 12 mô hình giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống, góp phần hạn chế tình trạng tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống trong đồng bào dân tộc thiểu số ở địa phương. Cụ thể, năm 2019, Bắc Hà có 66 trường hợp tảo hôn, chiếm 11% tổng số cặp kết hôn trong năm. Đến năm 2021 còn 43 trường hợp, năm 2022 còn 23 trường hợp và đến hết năm 2023 chỉ còn 09 trường hợp. Giảm tới 57 trường hợp so với năm 2019.

         Mặt khác, việc thực hiện chính sách phát triển về các lĩnh vực khác như:  Chính sách phát triển về lĩnh vực giáo dục, Y tế, Văn hóa xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi đã được huyện Bắc Hà tích cực triển khai. Qua đó, tạo sự chuyển biến căn bản và đạt được những kết quả quan trọng, nổi bật. Giáo dục tiếp tục là điểm sáng của giáo dục đặc thù vùng đồng bào dân tộc thiểu số của tỉnh Lào Cai. Trong đó, chỉ tính riêng trong 5 năm trở lại đây, Bắc Hà đã triển khai chính sách hỗ trợ cho học sinh bán trú theo Nghị định 116 ngày 18/7/2016 của Chính phủ cho 28.600 lượt học sinh trên địa bàn với tổng số tiền là trên 145 tỷ đồng. Ngoài ra, Bắc Hà cũng đã thực hiện hiệu quả chủ trương, chính sách xoá mù chữ.  Đề án phát triển, nâng cao chất lượng hệ thống trường Phổ thông dân tộc Bán trú; kế hoạch thực hiện đề án “Tăng cường tiếng Việt cho trẻ, học sinh người dân tộc thiểu số”.  Đến nay, tỷ lệ người từ 15 đến 60 tuổi trên địa bàn huyện đọc thông viết thạo tiếng phổ thông đạt 97,9%.

         Đối với chính sách y tế khám chữa bệnh cho đồng bào dân tộc thiểu số đã tiếp tục duy trì hiệu quả việc triển khai thực hiện các nhiệm vụ của Chương trình mục tiêu quốc gia về y tế. Cơ sở vật chất y tế được đầu tư theo chuẩn. Những năm qua đã có nhiều y sỹ, bác sỹ là đồng bào dân tộc thiểu số có nhiều đóng góp tích cực trong công tác chăm sóc sức khoẻ Nhân dân, công tác phòng chống dịch bệnh, tích cực học tập, nâng cao trình độ chuyên môn phục vụ bệnh nhân. Ngoài ra, việc thực hiện chính sách cấp thẻ Bảo hiểm y tế được triển khai đồng bộ, hiệu quả. Đã cấp 26.211 thẻ BHYT cho các đối tượng là người dân tộc thiểu số trên địa bàn huyện. Số lượt người được khám chữa bệnh từ thẻ BHYT người dân tộc thiểu số từ 2019 đến hết quý 1 năm 2024 là trên: 93.700 lượt người.

         Cùng với đó, việc triển khai thực hiện chính sách hỗ trợ tiền điện cho người nghèo và an sinh xã hội; cấp phát báo, tạp chí miễn phí; Chính sách cán bộ người dân tộc thiểu số được triển khai hiệu quả, đúng theo quy định; đội ngũ cán bộ người dân tộc thiểu số ngày càng tăng cả về số lượng và chất lượng.

Diện mạo nông thôn vùng đồng bào dân tộc thiểu số Bắc Hà có sự đổi thay rõ nét

         Đặc biệt, trong những năm gần đây, huyện Bắc Hà đã triển khai thực hiện hiệu quả các chương trình mục tiêu quốc gia về giảm nghèo bền vững; xây dựng nông thôn mới và mới đây là Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. và mới đây là Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Đây là một quyết sách mang tính lịch sử. Lần đầu tiên, Quốc hội, Chính phủ đã quyết định đầu tư một chương trình dành riêng cho vùng đồng bào với nguồn lực mang tính quy mô về phát triển kinh tế - xã hội cho vùng đồng bào DTTS và MN từ trước đến nay. Đối với huyện Bắc Hà, đây là chương trình lớn, với nhiều dự án quan trọng trong quá trình triển khai thực hiện, gồm(10 dự án, 14 tiểu dự án, 36 nội dung thành phần). Để có thể triển khai hiệu quả các chương trình này, Huyện uỷ, HĐND, UBND huyện Bắc Hà đã luôn quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo điều hành quyết liệt, sáng tạo, linh hoạt, có trọng tâm, trọng điểm, từ đó góp phần tạo nên sự đổi thay rõ rệt vùng đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn huyện.

Nhiều dự án đầu tư cơ sở hạ tầng vùng đồng bào DTTS được triển khai, tạo động lực cho sự phát triển

         Cụ thể, trong những năm gần đây, kinh tế của huyện luôn duy trì tốc độ tăng trưởng cao, trung bình 13,2%/năm, nằm trong nhóm các địa phương có tốc độ tăng trưởng kinh tế cao của tỉnh. Kết thúc năm 2023, GRDP ( GI -AI - ĐI - PI) bình quân đầu người toàn huyện đạt trên 73 triệu đồng, tăng 18,2 triệu đồng so với năm 2020; Thu nhập bình quân đầu người đạt 45,38 triệu đồng, tăng 9,38 triệu đồng so với năm 2020. Các ngành, lĩnh vực đều phục hồi mạnh mẽ, có nhiều điểm sáng, nổi bật. Giá trị sản phẩm thu hoạch trên 01 ha đất trồng trọt và nuôi trồng thuỷ sản đạt 69 triệu đồng, tăng 14 triệu đồng so với năm 2020. Riêng trong năm 2023, giá trị sản xuất 06 nhóm cây, con chủ lực của huyện đạt gần 813 tỷ đồng, chiếm 60,8% giá trị sản xuất toàn ngành.

         Công tác giảm nghèo tiếp tục là nhiệm vụ chính trị trọng yếu của huyện. Huyện tiếp tục được ưu tiên thụ hưởng nhiều chính sách hỗ trợ, đặc biệt là từ chương trình MTQG và Đề án hỗ trợ huyện Bắc Hà thoát khỏi tình trạng huyện nghèo, đặc biệt khó khăn, giai đoạn 2022-2025. Tỷ lệ giảm nghèo đa chiều bình quân giai đoạn 2021 - 2025 đạt từ 8,52%/năm, trong đó tỷ lệ hộ nghèo vùng dân tộc thiểu số giảm bình quân trên 9,7%/năm trở lên. Tỷ lệ hộ nghèo còn lại chiếm 33,8%; hộ cận nghèo là 18,31%.  Số lao động giải quyết việc trong 5 năm gần đây là gần 4.200 lao động, trong đó hỗ trợ tìm được việc làm mới cho gần 2.700 lao động đi làm việc trong các công ty, doanh nghiệp, cơ sở sản xuất kinh doanh trong và ngoài tỉnh. Số hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ mới thoát nghèo, hộ DTTS được vay vốn phát triển kinh tế là 1.269 hộ, đạt 20,3% tổng số hộ nghèo trên địa bàn huyện.

         Nhiệm vụ củng cố quân sự, quốc phòng, đảm bảo an ninh trật tự được thực hiện tốt, góp phần quan trọng ổn định tình hình, tạo điều kiện thuận lợi phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương.

Công tác đào tạo nghề, giới thiệu việc làm cho con em vùng đồng bào DTTS được Bắc Hà đặc biệt quan tâm

         Có thể nói, trong thời gian qua, các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước đối với đồng bào các dân tộc được thực hiện hiệu quả. Đồng bào các DTTS đoàn kết, tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng, nỗ lực phấn đấu vươn lên, đóng góp xây dựng quê hương Bắc Hà ngày càng đổi mới, giàu đẹp.

         Với tinh thần đoàn kết và sự phấn đấu nỗ lực vượt qua mọi khó khăn để phát triển kinh tế, văn hoá, xã hội trong thời kỳ đổi mới và hội nhập. Đại hội Đại biểu các dân tộc thiểu số huyện Bắc Hà lần IV năm 2024 được diễn ra trong 2 ngày 22, 23/5/2024 tới đây có chủ đề «Các Dân tộc huyện Bắc Hà Đoàn kết, đổi mới sáng tạo, phát huy lợi thế, tiềm năng, hội nhập và phát triển bền vững ». Đây là sự kiện chính trị quan trọng, với niềm tin tưởng rằng đồng bào các dân tộc thiểu số huyện Bắc Hà sẽ cố gắng vươn lên cùng với Đảng, chính quyền và Nhân dân các dân tộc trong huyện, vượt qua mọi khó khăn thách thức để hoàn thành xuất sắc mục tiêu, phương hướng nhiệm vụ về công tác dân tộc, đưa huyện Bắc Hà phát triển kinh tế, văn hoá, xã hội trong thời kỳ đổi mới và hội nhập./